«Οι πρώτες βοήθειες παρέχονται από εξειδικευμένο προσωπικό εξασφαλίζοντας έτσι με συγκεκριμένες τεχνικές τον πάσχοντα στην ζωή μέχρι την μεταφορά του στο νοσοκομείο».
Μία άποψη που πιθανόν να ακουστεί σε γενικότερο πλαίσιο, είναι όμως σωστή;
Στατιστικά όλες οι Ευρωπαϊκές χώρες εκπαιδεύουν τους πολίτες τους από την παιδική ηλικία προκειμένου να είναι προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουν οποιοδήποτε περιστατικό είτε στο οικογενειακό, είτε στο φιλικό και σχολικό περιβάλλον (http://firstaideu.com/en/). Μάλιστα είναι γεγονός ότι πολλές Ευρωπαϊκές χώρες επενδύουν πολλά χρηματικά ποσά προκειμένου να εξοπλίσουν τους χώρους εκπαίδευσης πολιτών με κατάλληλο υλικό για την άρτια επιστημονική και πρακτική κατάρτιση (https://www.firstaidinternational.co.uk/europe/).
Η παροχή πρώτων βοηθειών εφόσον ακολουθηθεί σωστά, βάσει των οδηγιών που δίνουν οι εκάστοτε επιστημονικές εταιρίες που διερευνούν το θέμα, μπορούν να εξασφαλίσουν, ακόμα και να εγγυηθούν την διατήρηση της ζωής στο πάσχοντα. Πρώτες βοήθειες μπορούν να παρασχεθούν σε ανακοπή, έμφραγμα, πνιγμό, πνιγμονή, τραύμα, αιμορραγία, ηλεκτροπληξία, επιληπτικές κρίσεις, κ.α. Υπάρχουν πολλές καταστάσεις που μπορεί να παρουσιαστούν στην καθημερινότητα χωρίς απαραίτητα να χρειάζεται προϋπάρχουσα παθολογία. Ένας πνιγμός, για παράδειγμα, θα μπορούσε να παρουσιαστεί κατά την κατάποση υγρού στοιχείου σε μία καθημερινή στιγμή. Η διατήρηση της ψυχραιμίας είναι από τα ουσιαστικά και βασικά στοιχεία. Ο πανικός είναι, σε ανάλογη κατάσταση, ο πραγματικά χειρότερος σύμβουλος και μπορεί να αποβεί μοιραίος σε κάθε περίπτωση.

Προς ενημέρωση, γνώση, ικανότητα και στάση ζωής το ΙΕΚ ΔΕΛΤΑ, σε τακτά χρονικά διαστήματα διοργανώνει εκπαιδευτικά σεμινάρια παροχής πρώτων βοηθειών σε θεωρητικό και πρακτικό πλαίσιο τόσο για τους σπουδαστές του, ανεξαρτήτου ειδικότητας, όσο και για ευρύτερο κοινό που ενδεχομένως να ενδιαφέρεται να μάθει. Η γνώση σε κάθε περίπτωση είναι κέρδος για τον οποιονδήποτε πόσο μάλλον όταν εξασφαλίζει ή διαφυλάττει την ανθρώπινη ζωή.

Μαθιουλάκης Εμμανουήλ
Μοριακή Ιατρική και Κλινική Φυσιολογία
Υπεύθυνος Τομέα Υγείας ΙΕΚ ΔΕΛΤΑ Αθήνας

 

Παρακάτω παρουσιάζονται ενδεικτικές οδηγίες σχετικά με την πνιγμονή και τη θερμοπληξία – θερμική εξάντληση με αφορμή την έλευση του καλοκαιριού.

ΑΠΟΦΡΑΞΗ ΑΕΡΑΓΩΓΟΥ (ΠΝΙΓΜΟΝΗ)

Η πνιγμονή συμβαίνει όταν ένα ξένο σώμα, για παράδειγμα ένα κομμάτι τροφής σφηνωθεί στο πίσω μέρος του λαιμού και με αυτόν τον τρόπο αποφράζει την είσοδο προς την τραχεία.
Ένα τέτοιο θύμα μπορεί να εμφανίσει δυσκολίες στην αναπνοή και να γίνει κυανωτικό. Εάν έχει τις αισθήσεις του μπορεί να προσπαθήσει να σας δείξει ότι πνίγεται, δείχνοντας ή πιάνοντας τον λαιμό του με τα χέρια του.

Απόφραξη αεραγωγού στους ενήλικες και στα παιδιά (πνιγμονή)
Αντιμετώπιση

• • Προσπαθήστε να καθησυχάσετε το θύμα. Εάν αναπνέει, ενθαρρύνετε το να βήξει και μην κάνετε τίποτα άλλο.
  • Εάν δείξει σημεία επιδείνωσης ή σταματήσει να βήχει: σταθείτε στο πλάι του και ελαφρά πίσω του.
  • Υποστηρίξτε το στήθος του με το ένα σας χέρι και γείρτε τον καλά μπροστά, έτσι ώστε όταν το αντικείμενο που αποφράζει να μετακινηθεί και να βγει προς τα έξω.

• • Δώστε έως 5 δυνατά χτυπήματα στην πλάτη, ανάμεσα στις ωμοπλάτες.
  • Εάν αυτό αποτύχει, δοκιμάστε κοιλιακές ωθήσεις. Αυτές οι ωθήσεις προκαλούν μια απότομη μετακίνηση αέρα από τους πνεύμονες προς τα έξω.
  • Σταθείτε πίσω από το θύμα και βάλτε και τα δύο χέρια σας γύρω από το πάνω μέρος της κοιλιάς, ακριβώς κάτω από τις πλευρές.
  • Ακουμπήστε τη γροθιά σας στο σημείο αυτό και τυλίξτε την με την παλάμη του άλλου σας χεριού.
  • Οι κοιλιακές ωθήσεις προς τα μέσα και πάνω, είναι γνωστές σαν πρώην χειρισμός Heimlich. Το αντικείμενο που αποφράζει τον αεραγωγό μπορεί να πεταχτεί από το στόμα.

• Δώστε μέχρι 5 ωθήσεις και μετά 5 επιπλέον κτυπήματα στην πλάτη, αν χρειαστεί. Συνεχίστε εναλλάσσοντας τα 5 κτυπήματα στην πλάτη με 5 κοιλιακές ωθήσεις, έως ότου αφαιρεθεί το ξένο σώμα.

Εάν το θύμα ‘πνιγεί’ σε κατακεκλιμένη θέση:

• Γυρίστε το στο πλάι και δώστε 5 κτυπήματα στην πλάτη, ενώ βρίσκεται σε αυτή τη θέση.
• Εάν αυτό δεν αφαιρέσει το ξένο σώμα, δώστε μέχρι 5 κοιλιακές ωθήσεις
• Γονατίστε πάνω στο θύμα και με τα χέρια σας στο πάνω μέρος της κοιλιάς, δώστε τις ωθήσεις προς τα επάνω. Τις ωθήσεις μπορείτε να τις κάνετε και όταν είστε γονατισμένοι στο πλάι του θύματος.
• Τοποθετείστε το θύμα σε θέση ανάνηψης.

Εάν το θύμα καταρρεύσει θεωρείται θύμα ανακοπής:

• Ενεργοποιήστε το ΕΚΑΒ και ξεκινήστε ΚΑΡΠΑ

 

ΘΕΡΜΙΚΗ ΕΞΑΝΤΛΗΣΗ – ΘΕΡΜΟΠΛΗΞΙΑ

Η θερμοπληξία αναγνωρίζει ΠΡΩΪΜΑ ΚΑΙ ΟΨΙΜΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ :

Α. ΠΡΩΪΜΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

• Δυνατός πονοκέφαλος ή σκοτοδίνη,
• Ατονία και αίσθημα καταβολής δυνάμεων,
• Δέρμα καυτό ερυθρό και ξηρό,
• Τάση για λιποθυμία και πτώση της αρτηριακής πίεσης,
• Μυϊκές κράμπες,
• Ναυτία ή/και εμετοί,
• Ταχύπνοια και ταχυκαρδία με προοδευτικά εξασθενημένους σε ένταση παλμούς.

Β. ΟΨΙΜΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

• Πυρετός με ή χωρίς την εκδήλωση σπασμών,
• Εμετοί ή/και διάρροιες,
• Διαταραχή της πηκτικότητας του αίματος,
• Απουσία εφίδρωσης (ανιδρωσια),
• Απώλεια αισθήσεων (σοκ),
• Μπορεί να επέλθει έμφραγμα του μυοκαρδίου

ΠΩΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΘΕΡΜΟΠΛΗΞΙΑ

Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ της θερμοπληξίας, συνίσταται στη μείωση της θερμοκρασίας του σώματος του πάσχοντος
Επιπλέον :

• Καλούμε το ΕΚΑΒ για την μεταφορά του σε νοσοκομείο.
• Μεταφέρουμε τον θερμόπληκτο, χωρίς χρονοτριβή, σε μέρος δροσερό, ευάερο και σκιερό ή κάτω από δέντρα αν υπάρχουν.
• Αφαιρούμε τα βαριά ή τα όποια ρούχα και βάζουμε τον πάσχοντα σε πλάγια θέση ασφαλείας , ώστε να αποφευχθεί η εισρόφηση επί απώλειας αισθήσεων και να επιτραπεί ο αερισμός μεγαλύτερης επιφάνειας του σώματος του.
• Κατιονίζουμε το πρόσωπο του, το λαιμό, το στήθος και γενικά το σώμα του με κρύο νερό και κάνουμε εντριβές στα άκρα του με κατεύθυνση από κάτω προς τα πάνω.
• Τοποθετούμε ψυχρά επιθέματα στο πρόσωπο και το κεφάλι .
• Αν έχει πλήρως τις αισθήσεις του και μπορεί να καταπιεί, του χορηγούμε άφθονα υγρά και μικρές ποσότητες αλατιού. Απαγορεύεται η χορήγηση αλκοολούχων, καφέ και φαγητού.
• Σε περίπτωση εκδήλωσης σπασμών προστατεύουμε τον πάσχοντα από αυτοτραυματισμό και προσπαθούμε να κρατήσουμε ανοιχτή την αεροφόρο οδό του.
• Μετράμε τη θερμοκρασία του σώματος του ανά 10 λεπτά της ώρας και προσπαθούμε να αποφύγουμε την άνοδο της πέραν των 42 βαθμών κελσίου.
• Αν επέλθει καρδιακή ανακοπή , γυρίζουμε με ασφαλή κύλιση τον ασθενή σε ύπτια θέση και αρχίζουμε καρπα.

 

ΤΣΙΜΠΗΜΑ ΑΠΟ ΤΣΟΥΧΤΡΑ

Αν είστε αλλεργικοί στο τσίμπημα από τσούχτρα, κάντε τα ακόλουθα:

• Καλέστε επειγόντως το 166. Κάντε το ίδιο και εάν τα πλοκάμια της τσούχτρας έχουν αγγίξει πάνω από το μισή επιφάνεια ενός χεριού ή ποδιού, αφού σε αυτή την περίπτωση το τσίμπημα είναι σοβαρό.

Για πιο ήπια τσιμπήματα, κάντε τα ακόλουθα:

• Πλύνετε το σημείο του τσιμπήματος με άφθονο θαλασσινό νερό για να “απενεργοποιήσετε” τα μικροσκοπικά κεντριά που έχουν μείνει στο δέρμα σας.
• Πλύνετε την περιοχή με ξύδι για τουλάχιστον 30 δευτερόλεπτα. Εάν δεν μπορείτε να βρείτε ξύδι, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα διάλυμα από μαγειρική σόδα. Αυτό θα απενεργοποιήσει τα μικροσκοπικά κεντριά.
• Στη συνέχεια, μουλιάστε την περιοχή με ζεστό νερό για τουλάχιστον 20 λεπτά, αν είναι δυνατόν. Αν αυτό δεν είναι εφικτό, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε κρύα επιθέματα
• Χρησιμοποιήστε μια ήπια κρέμα υδροκορτιζόνης ή με αντιισταμινική δράση για την ανακούφιση από τον κνησμό και το οίδημα.
• Καθαρίζετε την πληγή 3 φορές την ημέρα με αντιβιοτική αλοιφή και, αν χρειαστεί, δέστε την με επίδεσμο.

Γκουβέρου Αθανασία
Διασώστρια – Πλήρωμα Ασθενοφόρου ΕΚΑΒ
Καθηγήτρια του τομέα Υγείας στο ΙΕΚ ΔΕΛΤΑ Αθήνας

 

Ενημερώσου για την Ειδικότητα:
Διασώστης – Πλήρωμα ασθενοφόρου – ΕΚΑΒ